فیستول مقعدی یکی از بیماری‌هایی است که در ناحیه مقعد یک مسیر عفونی ایجاد می‌کند. گاهی اوقات در ناحیه مقعد خود تورم، درد و قرمزی را مشاهده می‌کنید. ممکن است در ابتدا تصور کنید که مشکلی جدی نبوده و بررسی آن را به تعویق بیندازید. در صورتی که اگر به پزشک مراجعه کرده و این علائم را جدی بگیرید احتمال تشخیص بیماری فیستول مقعدی وجود دارد. اگرچه درباره این مشکل معمولا صحبت نمی‌شود، اما در صورت بروز می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. جراحی موثرترین و بهترین راهی است که می‌توانید برای درمان این بیماری انتخاب کنید.
بیماری فیستول مقعدی چیست؟
فیستول‌های مقعدی کانال‌هایی هستند که بین مقعد و پوست نزدیک آن ایجاد می‌شوند. انسداد یا ملتهب شدن غدد موجود در مقعد سبب ایجاد عفونت و آبسه و سپس فیستول می‌شود. بیشتر فیستول های مقعدی نتیجه عفونتی هستند که از غدد مقعدی شروع می‌شود. این بیماری مانند برخی بیماری‌های دیگر با درد و خونریزی و ترشح چرکی همراه است. همچنین امکان مشاهده علائم و عوارض دیگر وجود خواهد داشت.
برخی افراد به محض مشاهده فیستول تصور می‌کنند که با جوش پوستی مواجه هستند. به همین دلیل، توجه زیادی به این مسئله نمی‌کنند. متاسفانه برخی از آنها اقدام به خوددرمانی می کنند که این امر هیچ سودی به همراه نداشته و ممکن است باعث گسترده تر شدن فیستول مقعدی شود. گاهی اوقات این بیماری در اثر آبسه قبلی مقعد رخ می دهد. نزدیک به نیمی از کسانی که آبسه مقعدی خود را درمان کرده اند مدتها بعد به بیماری فیستول مبتلا می شوند.
علائم فیستول مقعدی؟
فیستول مقعدی با علائمی همراه است که عبارتند از:
- خارش در ناحیه مقعد
- درد در این ناحیه
- امکان بروز خونریزی
- آبسه مقعدی گاهگاهی
- قرمزی و تورم
- بروز زائده‌های پوستی مانند جوش در اطراف مقعد
- مشاهده ترشحات چرکی
همه این علائم ممکن است در یک فرد به طور همزمان رخ ندهند. بنابراین، بهتر است در صورت مشاهده برخی از آنها به پزشک برای بررسی دقیق‌تر موضوع مراجعه کنید.
علت بوجود آمدن فیستول مقعدی
در ادامه به شایع‌ترین علل ایجاد فیستول مقعد اشاره می‌کنیم:
آبسه مقعدی
ایجاد آبسه در ناحیه مقعد شایع‌ترین علت ایجاد فیستول محسوب می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که غدد کوچک داخل مقعد مسدود شوند. مدفوع، باکتری‌ها و مواد دیگر در مسدود کردن آن دخالت دارند و در نهایت منجر به ایجاد عفونت می‌شوند. در نیمی از افرادی که آبسه آنها تخلیه می شود فیستول ایجاد می‌شود.
جراحی در ناحیه مقعد
ممکن است در اثر مشکلاتی نیاز داشته باشید که در ناحیه مقعد جراحی انجام دهید. جراحی هموروئید، حذف شقاق و آبسه از جمله جراحی‌هایی هستند که در این ناحیه انجام می‌شوند. در اثر این جراحی‌ها زخمی ایجاد می‌شود که در صورت عفونی شدن ممکن است فیستول را به وجود بیاورد.
سل
با این که احتمال ابتلا به سل بسیار نادر است، اما اگر به نوعی از آن مبتلا شوید که روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند منجر به تشکیل فیستول در ناحیه مقعد یا فیستول روده شود.
بیماری کرون
کرون یک نوع بیماری التهابی در ناحیه روده است که باعث بروز التهاب مزمن در دستگاه گوارش می‌شود. در صورتی که ناحیه مقعد تحت تاثیر این التهاب قرار گیرد، می‌تواند منجر به تشکیل فیستول و آبسه شود.
عفونت‌های مقاربتی
کرون یک نوع بیماری التهابی در ناحیه روده است که باعث بروز التهاب مزمن در دستگاه گوارش می‌شود. در صورتی که ناحیه مقعد تحت تاثیر این التهاب قرار گیرد، می‌تواند منجر به تشکیل فیستول و آبسه شود.
سرطان
اگر فرد دچار سرطان رکتوم یا مقعد باشد، ممکن است یکی از علائم آن ایجاد فیستول در مقعد باشد.
اگر چه اینها دلایل بالقوه هستند، اما باید به خاطر بسپارید که همه افراد با داشتن این مشکلات دچار فیستول مقعد نمی‌شوند. پاسخ بدن به عفونت و وضعیت سلامت فردی، در میان عوامل دیگر، نقش مهمی در تشکیل فیستول دارد. اگر دارای علائمی هستید که در ایجاد فیستول نقش پررنگی دارند، بهتر است به دنبال مراجعه به پزشک باشید. تشخیص زودهنگام و درمان می‌تواند به مدیریت موثر این بیماری و کاهش عوارض کمک کند.
آیا فیستول درمان قطعی دارد؟
با این که این مشکل تقریبا جدی تلقی می‌شود، اما خوشبختانه راه‌های متعددی برای درمان آن وجود دارد. در نتیجه، می‌توان گفت که فیستول مقعدی با وجود دردناک بودن دارای درمان قطعی است و نیازی به نگرانی در مورد آن نخواهد بود.
آیا فیستول مقعدی خطرناک است؟
خطرناک بودن این بیماری بستگی به خود فرد دارد. اگر نسبت به علائم این بیماری آگاه باشید، با مراجعه به پزشک می‌توانید سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنید. معمولا فیستول مقعدی بیماری خطرناکی محسوب نمی‌شود و کلید جلوگیری از ایجاد عوارض در آن این است که به موقع برای درمان آن اقدام کنید. در صورت کوتاهی در مراجعه به پزشک، ممکن است عوارضی برای شما ایجاد شوند که در کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارند. اگر بتوانید به محض مشاهده علائم درمان خود را آغاز کنید، با گزینه‌های راحت‌تر این مشکل برطرف می‌شود، اما اگر دیرتر به پزشک مراجعه کنید، ممکن است درمان‌های سنگین‌تری مانند جراحی برای شما در نظر گرفته شود.
مواردی از تبدیل به سرطان در افرادی که به مدت طولانی فیستول خود را درمان نکرده اند دیده شده است.
روش‌های تشخیص فیستول مقعدی
برای تشخیص فیستول مقعدی روش‌های متعددی به کار گرفته می‌شوند که نسبت به شرایط افراد متفاوت خواهند بود. در ادامه به این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
معاینه رکتوم با انگشت یا DRE
برای انجام این روش پزشک انگشت خود را به یک روغن خاص آغشته کرده و با استفاده از دستکش بهداشتی آن را وارد راست رود و مقعد می‌کند تا به طور مستقیم بتواند ناهنجاری‌ها را لمس کند. همچنین با این روش امکان بررسی غده پروستات وجود دارد. این معاینه می‌تواند به تشخیص وجود یک سوراخ یا تونل در ناحیه رکتوم کمک کند که در نهایت نشان دهنده فیستول مقعدی خواهد بود.
آنوسکوپی
از این روش با نام معاینه مقعدی یاد می‌شود که در آن ابزار لوله‌ای کوچکی به نام آنوسکوپ وارد کانال مقعد و پایین رکتوم می‌شود. این کار به پزشک کمک می‌کند تا ناهنجاری‌ها و سوراخ‌های داخلی فیستول را ببیند.
شرح حال بیمار
یکی از راه‌هایی که می‌تواند به تشخیص فیستول مقعدی کمک کند، بررسی شرح حال بیمار توسط پزشک است. در صورت داشتن سابقه آبسه مقعد باید به طور کامل این موضوع را به پزشک شرح دهید.
فیستولوگرافی
در این روش از اشعه ایکس استفاده می‌شود. در ابتدا به ناحیه مشکوک یک رنگ تزریق می‌شود تا با استفاده از اشعه ایکس به راحتی وجود فیستول مقعد تشخیص داده شود. این رنگ به برجسته شدن مجرای فیستول و مشخص کردن عمق آن کمک می‌کند. امروزه از این روش کمتر استفاده می شود.
سی تی اسکن
این روش عکسبرداری تقریبا معمول بوده و با ایجاد مجموعه‌ای از تصاویر با استفاده از اشعه ایکس به تشخیص به موقع کمک می‌کند.
ام آر آی
MRI از میدان‌های مغناطیسی برای ایجاد تصاویر دقیق از ساختارهای بدن استفاده می‌کند. MRI لگن می‌تواند تصویر واضحی از فیستول و بافت‌های اطراف آن ارائه دهد. دقیق ترین راه تشخیص فیستول و آگاهی از عمق و مسیر فیستول MRI است.
✅ سوالات متداول
اگر به این بیماری مبتلا هستید، می‌توانید با مراجعه به دکتر امامی میبدی به سرعت آن را درمان کنید. برای تعیین نوبت می‌توانید با ما در ارتباط باشید.
