دیورتیکولیت، به عنوان یکی از مشکلات شایع روده بزرگ، به التهاب در کیسه‌های دیواره روده گفته میشود. این کیسه‌ها، که به آن‌ها دیورتیکول گفته میشود، به‌طور معمول بدون مشکل خاصی ظاهر می‌شوند، اما در برخی موارد، التهاب آن‌ها می‌تواند منجر به درد شدید، تب و تغییرات در عادات گوارشی شود. شدت این بیماری از حالت خفیف که با استراحت و تغییر رژیم غذایی قابل مدیریت است، تا وضعیت‌های شدیدتر که نیازمند درمان‌های جدی‌تری مانند جراحی هستند، متغیر است. برای آگاهی بیشتر از علائم دیورتیکولیت، علل ایجاد آن، افراد مستعد ابتلا، عوارض احتمالی، روش‌های پیشگیری و درمان‌های موجود، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
علائم دیورتیکولیت
علائم آن بسته به شدت التهاب و محل درگیری متغیر است. یکی از علائم اصلی این بیماری درد در ناحیه شکم است، که معمولاً در قسمت پایین و سمت چپ شکم احساس میشود. علائم را به جزئیات در ادامه ذکر می‌کنیم.
- درد شکمی: معمولاً در قسمت پایین سمت چپ شکم به‌صورت ناگهانی و شدید ظاهر میشود. گاهی درد خفیف است و به تدریج بدتر میشود.
- حالت تهوع و استفراغ: در نتیجه التهاب و اختلال در عملکرد گوارشی ایجاد میشود.
- تب: افزایش دمای بدن به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به التهاب است.
- حساسیت شکم: هنگام لمس ناحیه شکم، حساسیت یا درد شدید احساس میشود.
- تغییرات در مدفوع: شامل اسهال ناگهانی یا یبوست که ناشی از اختلال در حرکات روده است.
این علائم یا هر مورد از علائم بیماری های التهابی روده بزرگ می‌توانند کیفیت زندگی فرد را مختل کنند و نیازمند توجه پزشکی فوری هستند.
در صورت مشاهده علائم چه زمان باید به متخصص مراجعه کنید؟
این سوال بسیاری از کسانی است که این مشکل را تجربه می‌کنند. یک منبع معتبر در اینباره این چنین می‌نویسد:
Get medical care anytime you have constant, unexplained abdominal pain, particularly if you also have a fever and notable changes in stools.
هر زمان که دل درد مداوم و غیر قابل توضیح داشتید، به خصوص اگر تب و تغییرات در دفع مدفوع دارید، لازم است به متخصص مراجعه کنید.
علت دیورتیکولیت چیست؟
دیورتیکولیت به دلیل التهاب کیسه‌های برآمده‌ای که در دیواره روده بزرگ ایجاد می‌شوند، رخ می‌دهد. دیورتیکول‌ها، معمولاً در اثر فشار داخل روده یا ضعف در دیواره روده بزرگ به مرور زمان و به‌ویژه در افراد مسن شکل می‌گیرند. فشارهای مکرر ناشی از اسپاسم‌های روده یا فشار زیاد در هنگام حرکات روده می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این کیسه‌ها داشته باشند.
التهاب دیورتیکول در برخی موارد به دلیل تجمع باکتری‌ها یا آسیب به بافت‌های داخل دیورتیکول ایجاد شود و باعث عفونت و التهاب می‌شوند. این فرآیند می‌تواند به بروز علائم و در موارد شدید، به ایجاد عوارض دیگری نیز منجر شود.
چه کسانی به دیورتیکولیت مبتلا می شوند؟
عوامل خطر دیورتیکولیت را بشناسید! احتمال ابتلا به این بیماری در برخی افراد بیشتر است و همانطور که اشاره شد، معمولاً افراد مسن‌تر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. عوامل خطر آن را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
- رژیم غذایی کم فیبر: مصرف کم فیبر باعث کاهش حرکات روده و افزایش فشار داخل روده میشود.
- یبوست مزمن: فشار زیاد ناشی از یبوست می‌تواند خطر ایجاد دیورتیکول را افزایش دهد.
- چاقی: اضافه‌وزن می‌تواند بر عملکرد رودهها و سلامت عمومی تأثیر بگذارد.
- مصرف سیگار: سیگار کشیدن با عوامل افزایش التهاب در بدن مرتبط است.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه دیورتیکولیت در خانواده ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- استفاده مکرر از برخی داروها: داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب ممکن است به دیواره روده آسیب برسانند و خطر التهاب را افزایش دهند.
توجه به این عوامل می‌تواند به پیشگیری از بیماری کمک کند و در صورت بروز علائم، تشخیص و درمان زودهنگام را ممکن سازد.
عوارض دیورتیکولیت
درصدی از افراد مبتلا به دیورتیکولیت ممکن است دچار عوارض شوند. این عوارض شامل آبسه، انسداد روده بزرگ، فیستول، پارگی دیواره روده و نشت مواد زائد به داخل شکم (که منجر به پریتونیت میشود) و خونریزی دیورتیکولی ناشی از پارگی رگ‌های خونی است. بنابراین پیگیری روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری و همچنین توجه به علائم آن بسیار اهمیت دارد.
روش های پیشگیری از دیورتیکولیت
پیشگیری از دیورتیکولیت به ایجاد سبک زندگی سالم و رعایت نکات تغذیه‌ای بستگی دارد. ورزش منظم، رژیم غذایی سرشار از فیبر، و نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند حرکات روده را بهبود بخشیده و از التهاب و یبوست جلوگیری کند. حفظ وزن سالم، ترک سیگار، و محدود کردن مصرف الکل نیز خطر ابتلا به دیورتیکولیت را کاهش می‌دهند. برخلاف باورهای قدیمی، مصرف آجیل، دانه‌ها و ذرت بو داده خطر ابتلا به این بیماری را افزایش نمی‌دهد و حتی می‌تواند مفید باشد. بنابراین همواره موارد زیر را جدی بگیرید:
- ورزش منظم
- رژیم غذایی پر فیبر
- حفظ وزن سالم
- نوشیدن مایعات فراوان
- ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل
درمان دیورتیکولیت
آیا دیورتیکولیت خود به خود برطرف میشود؟ بهترین روش های درمانی چیست؟ در پاسخ به این سوال لازم است بگوییم در صورتی که دیورتیکولیت خفیف و بدون عارضه باشد، ممکن است خود به خود بهبود یابد. اما رعایت این مسئله بسیار مهم که برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد ممکن است درمان‌های دارویی برای شما پیشنهاد شود. در موارد عفونت، آنتی‌بیوتیک و مسکن تجویز میشود. همچنین شما نیاز است درمان‌های خانگی را رعایت کنید و از مصرف داروهایی نظیر آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن که می‌توانند خطر خونریزی گوارشی را افزایش دهند، اجتناب کنید.
اگر دیورتیکولیت درمان نشود، ممکن است به عوارض جدی‌تری مانند عفونت‌های مزمن، خونریزی، آبسه، یا مشکلات ثانویه دیگر منجر شود. بنابراین برای درمان آن ممکن است به موارد زیر نیاز باشد:
- استفاده از آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی
- انتقال خون در صورت خونریزی شدید
- روش‌های آندوسکوپی برای درمان عوارض جزئی
- جراحی در موارد پیچیده مانند آبسه، سوراخ شدن روده یا خونریزی مداوم
با این روش‌ها، دیورتیکولیت می‌تواند به طور مؤثری درمان شود و از مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
در نهایت بدانید که :
دیورتیکولیت یکی از بیماری‌های شایع روده بزرگ است که می‌تواند علائمی از جمله درد شکمی، تب، حالت تهوع و تغییرات در مدفوع ایجاد کند. این بیماری ممکن است به‌طور خودبه‌خود در موارد خفیف بهبود یابد، اما در صورت عدم درمان، ممکن است عوارض جدی‌تری نظیر عفونت‌های مزمن، خونریزی و حتی نیاز به جراحی به وجود آید. پیشگیری از دیورتیکولیت با رعایت سبک زندگی سالم، مصرف رژیم غذایی غنی از فیبر و ورزش منظم امکان‌پذیر است. در صورت مشاهده علائم، مراجعه به پزشک و دریافت درمان‌های مناسب می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و به بهبود سریع‌تر کمک کند.
سوالات متداول
