بواسیر خارجی یکی از انواع شایع بواسیر است که به دلیل تورم و التهاب سیاهرگ‌های اطراف مقعد ایجاد می‌شود. این نوع بواسیر که به راحتی قابل لمس است، می‌تواند با علائمی چون درد، خونریزی، خارش و سوزش در ناحیه مقعد همراه باشد. آشنایی با علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان‌های مختلف بواسیر بیرونی برای بهبود وضعیت بیماران و کاهش درد و ناراحتی آن‌ها ضروری است. در این مقاله، به تفصیل به بررسی علل بروز، علائم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی بواسیر بیرونی خواهیم پرداخت.
بواسیر خارجی چیست؟
بواسیر خارجی، یکی از شایع‌ترین مشکلات مقعدی است که در اثر التهاب و تورم سیاهرگ‌های خارجی مقعد ایجاد می‌شود. این نوع بواسیر، برخلاف بواسیر داخلی که درون راست روده ایجاد می‌شود، در زیر پوست اطراف مقعد قرار دارد و به‌راحتی قابل لمس است.
بواسیر بیرونی به‌دلیل عوامل متعددی از جمله یبوست مزمن، زور زدن زیاد در هنگام دفع مدفوع، نشستن طولانی‌مدت در توالت، اضافه‌وزن، بارداری و فعالیت‌های فیزیکی سنگین ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل درد شدید در ناحیه مقعد، خونریزی هنگام دفع مدفوع، خارش و تورم است. در موارد شدید، احتمال دارد توده‌ای سفت و دردناک در نزدیکی مقعد به‌وجود آید که ناشی از تشکیل لخته خون در وریدهای متورم است.
تشخیص هموروئید خارجی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. در برخی موارد، نیاز به استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند آنوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی برای بررسی دقیق‌تر وضعیت وجود دارد. درمان بواسیر خارجی بسته به شدت و میزان درد متفاوت است. در مراحل اولیه، روش‌های خانگی مانند نشستن در آب گرم، استفاده از یخ، مصرف فیبر بیشتر و خودداری از زور زدن می‌تواند مؤثر باشد.
همچنین، استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی برای کاهش التهاب و درد توصیه می‌شود. در موارد شدیدتر، نیاز به روش‌های جراحی یا لیزر درمانی وجود دارد. لیزر درمانی به‌دلیل کمترین میزان درد و خونریزی و دوره بهبودی کوتاه، یکی از محبوب‌ترین روش‌های درمانی است. برای پیشگیری از بواسیر بیرونی ، رعایت رژیم غذایی مناسب، نوشیدن آب کافی و حفظ فعالیت بدنی منظم بسیار حائز اهمیت است. توجه به این نکات می‌تواند از بروز و عود مجدد این بیماری جلوگیری کند.
بواسیر خارجی چگونه ایجاد می شود؟
بواسیر خارجی از چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟ بواسیر خارجی به‌دلیل تورم و التهاب سیاهرگ‌های خارجی مقعد به‌وجود می‌آید و می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد شود. یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز بواسیر بیرونی، یبوست مزمن است. هنگامی که فرد به‌طور مداوم زور می‌زند تا مدفوع را دفع کند، فشار زیادی به وریدهای ناحیه مقعد وارد می‌شود که منجر به تورم و التهاب آن‌ها می‌گردد.
نشستن طولانی‌مدت در توالت نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد هموروئید خارجی است، زیرا این کار فشار مداومی را به وریدهای مقعد وارد می‌کند. یکی دیگر از عوامل موثر، چاقی و اضافه‌وزن است.
وزن اضافی می‌تواند به ناحیه مقعد فشار بیشتری وارد کند و باعث تورم و التهاب سیاهرگ‌ها شود. بارداری نیز به‌دلیل فشار جنین بر ناحیه لگن و مقعد، می‌تواند به ایجاد بواسیر خارجی منجر شود. فعالیت‌های فیزیکی سنگین، مانند بلند کردن اجسام سنگین، نیز می‌تواند فشار زیادی بر وریدهای مقعد وارد کرده و باعث ایجاد هموروئید خارجی شود.
علاوه بر این، داشتن رژیم غذایی کم فیبر نیز می‌تواند منجر به یبوست و در نتیجه ایجاد بواسیر بیرونی شود. آسیب به ناحیه مقعد، مثلاً در اثر صدمات یا جراحی‌های قبلی، نیز می‌تواند یکی دیگر از علل هموروئید خارجی باشد. ترکیبی از عوامل و سبک زندگی نادرست می‌تواند منجر به تورم و التهاب سیاهرگ‌های خارجی مقعد شده و باعث بروز بواسیر خارجی گردد.
بواسیر خارجی در افراد چه علائمی ایجاد می کند؟
بواسیر خارجی، به‌دلیل تورم و التهاب سیاهرگ‌های خارجی مقعد، می‌تواند علائم متعددی را در افراد ایجاد کند. این علائم احتمال دارد از ناراحتی خفیف تا مشکلات جدی‌تری مانند درد شدید متغیر باشند. برخی از شایع‌ترین علائم بواسیر خارجی عبارت‌اند از:
- درد در ناحیه مقعد: این درد احتمال دارد هنگام نشستن یا دفع مدفوع تشدید شود و گاهی اوقات به قدری شدید باشد که فعالیت‌های روزمره فرد را مختل کند.
- خارش و سوزش: تحریک پوست اطراف مقعد می‌تواند باعث احساس خارش و سوزش شود. این علائم ممکن است به‌دلیل ترشحات مخاطی یا تحریک پوست ناشی از التهاب و تورم باشد.
- خونریزی: یکی از علائم رایج هموروئید خارجی مشاهده خون روشن در مدفوع یا بر روی دستمال توالت بعد از دفع مدفوع است. این خونریزی معمولاً ناشی از ترکیدن یا خراشیده شدن وریدهای متورم است.
- تورم و برآمدگی: وجود توده یا برآمدگی در نزدیکی مقعد که احتمالا حساس یا دردناک باشد. این برآمدگی‌ها به‌دلیل تورم سیاهرگ‌ها ایجاد می‌شوند و می‌توانند به‌راحتی لمس شوند.
- احساس فشار یا ناراحتی: برخی افراد شاید احساس فشار یا ناراحتی دائمی در ناحیه مقعد داشته باشند که با نشستن یا دفع مدفوع بدتر می‌شود.
- ترشح مخاطی: در برخی موارد، بواسیر خارجی شاید باعث ترشح مخاطی شود که این ترشحات می‌توانند باعث تحریک و خارش بیشتر در ناحیه مقعد شوند.
- التهاب و قرمزی: ناحیه اطراف مقعد شاید ملتهب و قرمز شود که این وضعیت می‌تواند به علت تورم و التهاب سیاهرگ‌ها باشد.
این علائم احتمال دارد بسته به شدت هموروئید خارجی و وضعیت فرد متفاوت باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب ضروری است.
بواسیر خارجی چگونه درمان می‌شود؟
بواسیر خارجی درمان‌های متنوعی را می‌طلبد که بسته به شدت و پیشرفت بیماری، می‌تواند شامل گزینه‌های غیرجراحی و جراحی باشد. درمان‌های غیرجراحی معمولاً به کاهش درد، التهاب و علائم دیگر کمک می‌کنند، در حالی که در موارد شدیدتر یا مقاوم به درمان‌های غیرجراحی، ممکن است نیاز به مداخلات جراحی باشد. این روش‌های درمانی به هدف تسکین علائم، بهبود کیفیت زندگی بیمار و پیشگیری از عود مجدد بیماری انتخاب می‌شوند. انتخاب روش درمانی مناسب نیازمند ارزیابی دقیق و مشاوره با پزشک متخصص است تا درمان به‌طور مؤثر و متناسب با وضعیت فردی صورت گیرد.
روش های جراحی
انواع روش های جراحی برای درمان بواسیر خارجی شامل مواردی می‌شود که در ادامه به آن می پردازیم:
هموروئیدکتومی
این روش جراحی سنتی شامل برداشتن کامل بواسیر تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی است. هموروئیدکتومی معمولاً با درد و خونریزی همراه بوده و دوره بهبودی چند هفته طول می‌کشد.
لیزر درمانی
در این روش، جراح از لیزر برای برداشتن یا کاهش بواسیر استفاده می‌کند. لیزر درمانی معمولاً کمتر دردناک است و دوره بهبودی کوتاه‌تری دارد.
هموروئیدکتومی استاپلر
این روش شامل استفاده از دستگاه استاپلر برای برداشتن بافت بواسیر و قطع جریان خون به آن است. هموروئیدکتومی استاپلر درد کمتری نسبت به هموروئیدکتومی سنتی دارد و دوره بهبودی آن کوتاه‌تر است.
بستن باند لاستیکی (رابربند لیگیشن)
در این روش، یک باند لاستیکی در پایه بواسیر قرار می‌گیرد تا جریان خون به آن قطع شود. این کار باعث می‌شود بواسیر به مرور خشک شده و بیفتد.
اسکلروتراپی
در این روش، پزشک محلولی را به بواسیر تزریق می‌کند که باعث کوچک شدن آن می‌شود. اسکلروتراپی یک روش کم تهاجمی است که به سرعت انجام می‌شود و نیاز به دوره بهبودی طولانی ندارد.
انعقاد مادون قرمز (IRC)
این روش شامل استفاده از اشعه مادون قرمز برای منقبض کردن و خشک کردن بواسیر است. این روش معمولاً برای بواسیرهای کوچکتر و داخلی استفاده می‌شود اما می‌تواند در موارد هموروئید خارجی نیز موثر باشد.
دکتر میبدی، یکی از متخصصان برجسته در زمینه درمان بواسیر، بر اهمیت انتخاب روش مناسب برای هر بیمار تاکید دارد تا بهترین نتایج درمانی حاصل شود.
روش های بدون جراحی
انواع روش های بدون جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. توجه داشته باشید استفاده از روش های جراحی در صورت توصیه پزشک الزامی است.
نشستن در آب گرم
نشستن در یک تشت آب گرم به مدت 15-20 دقیقه چند بار در روز می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم آورد.
استفاده از کمپرس یخ
قرار دادن کمپرس یخ بر روی ناحیه ملتهب به مدت 10 دقیقه می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد و به تسکین فوری علائم کمک کند.
مصرف فیبر و مایعات
افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی و نوشیدن آب کافی می‌تواند به جلوگیری از یبوست و کاهش فشار بر ناحیه مقعد کمک کند.
پمادها و کرم‌های موضعی
استفاده از پمادهای حاوی مواد ضدالتهابی و ضددرد می‌تواند به کاهش التهاب، درد و خارش کمک کند و علائم بواسیر را تسکین دهد.
مسکن‌ها
مصرف مسکن‌های مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از هموروئید خارجی کمک کند.
ملین‌ها
استفاده از ملین‌ها برای نرم کردن مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌تواند فشار بر ناحیه مقعد را کاهش داده و بهبود علائم بواسیر را تسهیل کند.
درمان بواسیر خارجی به روش‌های متنوعی تقسیم می‌شود که بسته به شدت و مرحله بیماری انتخاب می‌شود. درمان‌های غیرجراحی شامل استفاده از روش‌های خانگی، دارویی و تغییرات در رژیم غذایی به کاهش علائم کمک می‌کند. در موارد شدیدتر، روش‌های جراحی مانند هموروئیدکتومی یا لیزر درمانی ممکن است ضروری باشد. انتخاب روش درمانی مناسب نیازمند ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص برای دستیابی به بهترین نتایج و پیشگیری از عود مجدد بیماری است.
نتیجه گیری
بواسیر خارجی یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده ناحیه مقعد است که می‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد. درمان هموروئید خارجی بسته به شدت آن شامل روش‌های غیرجراحی مانند تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از داروها و درمان‌های خانگی است، در حالی که در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به روش‌های جراحی باشد. اهمیت مشاوره با پزشک متخصص و انتخاب روش درمانی مناسب برای دستیابی به نتایج بهینه و پیشگیری از عود مجدد بیماری بسیار حیاتی است. با پیروی از روش‌های درمانی و مراقبت‌های مناسب، می‌توان علائم را به‌طور مؤثر کنترل کرد و بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد حاصل کرد.
