پولیپ روده

پولیپ روده از بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش است. این بیماری انواع مختلفی دارد و به صورت خوش‌خیم یا بدخیم، دستگاه گوارش افراد را درگیر می‌کند‌. پولیپ های بدخیم باعث ایجاد سرطان روده شده و اغلب به سختی درمان می‌شوند. اما خوشبختانه تومورهای خوش‌خیم قابل درمان هستند و با رعایت برخی راهکارها کاملا از بین می‌روند و مشکلی را برای افراد ایجاد نمی‌کنند. برای رفع این بیماری روش‌های درمانی متعددی وجود دارد که پزشک متخصص با توجه به نوع پولیپ، از انواع راه‌های درمان پولیپ روده کمک می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم راجع به انواع پولیپ روده اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم و روش‌های درمان این بیماری را بیان کنیم. در صورت تمایل با ما همراه شوید.

پولیپ روده چیست؟

پولیپ روده در واقع زائده یا غده‌ای‌ است که به صورت یک توده سلولی روی لایه داخلی روده بزرگ یا روده کوچک ایجاد می‌شود‌. اغلب پولیپ‌ها در روده بزرگ به وجود می‌آیند و معمولاً بی‌خطر هستند. اما برخی از آن‌ها ممکن است بدخیم باشند که در این صورت باعث ایجاد سرطان می‌شوند. در صورتی که پولیپ روده به موقع تشخیص داده نشده و مورد درمان قرار نگیرد، خطر آفرین شده و منجر به مرگ افراد می‌شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم این بیماری بهتر است که هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا در صورت ابتلا به این بیماری، راهکارهای مناسب برای درمان قطعی پولیپ روده را دریافت کنید.

علت پولیپ روده

همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، پولیپ روده به دلیل رشد غیر طبیعی بافت روده ایجاد می‌شود. اما تاکنون دلیل قطعی برای بروز بیماری مشخص نشده است. بدن انسان هر چند وقت یکبار به طور طبیعی سلول‌های جدیدی را جایگزین سلول‌های قدیمی و آسیب دیده می‌کند. اما در برخی موارد، بدون نیاز به این موضوع، فرایند تقسیم سلولی و رشد سلول‌ها در بافت‌های مختلف بدن اتفاق می‌افتد که این موضوع باعث ایجاد پولیپ می‌شود. علت ابتلا به این بیماری در برخی موارد به سبک زندگی نامناسب و عادات غلط در زندگی مربوط می‌شود. به طور مثال، مصرف نوشیدنی‌های الکلی، دخانیات، کم تحرکی و تغذیه نامناسب برخی از علل ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند.

همچنین داشتن سابقه خانوادگی، چاقی و اضافه وزن، سن بالای 45 سال و سابقه قبلی پولیپ از دیگر دلایلی هستند که ابتلا به این بیماری را تقویت می‌کنند. علاوه بر آن افرادی که به دیابت نوع ۲ کنترل نشده مبتلا هستند یا از اختلالات ژنتیکی مانند سندروم‌های پولیپوز، سندروم پوتز جگرز یا بیماری‌های التهابی مانند کولیت اولسراتیو یا کرون رنج می‌برند، اغلب به بیماری پولیپ روده بزرگ یا کوچک مبتلا می‌شوند.

علائم پولیپ روده

اغلب پولیپ‌های روده هیچ نشانه یا علامت خاصی ندارند. اما یکی از شایع‌ترین علائم ابتلا به پولیپ روده، خونریزی است که به شکل خون در مدفوع ظاهر می‌شود. در صورتی که خونریزی خیلی زیاد باشد مدفوع به رنگ قرمز تیره یا سیاه در می‌آید. همانطور که گفتیم این بیماری اغلب هیچ علامتی ندارد و اغلب پزشکان با معاینه بالینی به این بیماری پی می‌برند. از دیگر علائم پولیپ روده می‌‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تغییر رنگ مدفوع: خونریزی از پولیپ به صورت رگه‌های قرمز در مدفوع ظاهر می‌شود و باعث تیره‌تر شدن رنگ مدفوع می‌گردد.
• خونریزی از مقعد: از دیگر نشانه‌های وجود پولیپ می‌توان به بیماری‌هایی مانند زخم‌های خفیف در مقعد، بواسیر و خونریزی از مقعد اشاره کرد.
• تغییر در دفع مدفوع: اگر اسهال یا یبوست بیش از یک هفته طول بکشد، می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به پولیپ باشد.
• استفراغ، تهوع یا درد: در صورتی که پولیپ روده بزرگ باشد و روده را مسدود کند باعث بروز علائمی مانند استفراغ، حالت تهوع و درد می‌شود.
• کم خونی ناشی از فقر آهن: پولیپ به روده با علائمی مانند وجود خون در مدفوع بروز پیدا می‌کند‌. با توجه به اینکه بدن انسان برای تولید خون به آهن و فولیک اسید نیاز دارد، کمبود این عناصر در بدن باعث ایجاد کم خونی می‌شود. کم خونی مانع از اکسیژن رسانی مناسب به اندام‌های مختلف بدن می‌شود. در نتیجه افرادی که به کم خونی مبتلا هستند، همواره تنگی نفس و خستگی‌های مداوم را تجربه می‌کنند.
• درد در ناحیه شکم: با توجه به اینکه پولیپ روده باعث انسداد روده می‌شود، فرد مبتلا به پولیپ، در ناحیه شکم احساس دردهای شدید می‌کند.
• کاهش وزن شدید: اگر پولیپ روده از نوع بدخیم و سرطانی باشد، ممکن است باعث کاهش وزن شدید در افراد شود.

انواع پولیپ روده

انواع پولیپ روده به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند که شامل پولیپ‌های آدنوماتوز، پولیپ‌های هیپرپلاستیک و سندروم‌های پولیپوزیس می‌شوند.

پولیپ های هیپرپلاستیک

پولیپ‌های هیپرپلاستیک یکی از شایع‌ترین نوع پولیپ‌های روده هستند که معمولاً سایز و اندازه آن‌ها از نیم سانتی‌متر کمتر است. این نوع از پولیپ‌های روده عموماً خوش خیم و بی‌خطر هستند و در معدود مواردی ممکن است به سرطان تبدیل شوند.

پولیپ های آدنوما: پولیپ‌های آدنوما معمولا سایز و اندازه بسیار کوچکی دارند و قطر آن‌ها از یک سانتی‌متر کمتر است. این پولیپ‌ها در معدود مواردی بزرگتر شده و به سرطان تبدیل می‌شوند. تبدیل شدن پولیپ‌های آدنوما به پولیپ‌های سرطانی معمولاً چندین سال طول می‌کشد و بیشتر سرطان‌های روده از تبدیل پولیپ‌های آدنومایی شروع می‌شوند که ۵ تا ۱۰ سال از زمان ایجاد آن‌ها گذشته و درمانی برای آنها اعمال نشده است.

سندروم های پولیپوزیز

سندروم‌های پولیپوزیر شامل گروهی از بیماری‌های موروثی می‌شوند که عبارتند از:

• پلیپوز آدنوماتوز فامیلیال
• سرطان روده بزرگ غیر پولیپی ارثی
• سندروم گاردنر
• سندروم لینچ
• سندروم تورت
• سندروم پولیپوز جوانان و پولیپوز هیپرپلاستیک
• سندروم پوتز_جگرز

این سندروم‌ها بسیار نادر هستند که بیشتر جوانان به آن مبتلا می‌شوند. بر اثر ابتلا به این سندروم‌ها معمولاً تعداد زیادی پولیپ روده در بافت روده ایجاد می‌شود که احتمال تبدیل شدن آنها به سرطان بسیار بالا است.

به طور کلی پولیپ‌های آدنوما و هیپرپلاستیک جزو رایج‌ترین نوع پولیپ‌های روده هستند که معمولاً سرطان زا نیستند. اما در صورتی که پولیپ‌هایی مانند پولیپ‌های آدنوما در زمان درست تشخیص و درمان نشوند در اغلب موارد تبدیل به سرطان روده می‌شوند. برای تشخیص انواع پولیپ‌های روده معمولاً از روش بافت شناسی استفاده می‌کنند.

انواع روش های درمانی پولیپ روده

برای درمان پولیپ روده خوش‌خیم یا پولیپ روده بدخیم روش‌های درمانی متعددی وجود دارد. داروهایی مانند قرص نمی‌توانند روند بهبودی این بیماری را تکمیل کنند؛ چرا که این پولیپ‌ها یک توده بافتی هستند که در دیواره روده‌ها ایجاد می‌شوند و قرص نمی‌تواند آن‌ها را از بین ببرد یا رشد این توده‌ها را متوقف کند. بنابراین روش‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، بهترین راه‌های درمان پولیپ روده محسوب می‌شوند.

پولیپکتومی (Polypectomy):

یکی از انواع روش درمان پولیپ روده، روش پولیپکتومی است. این روش که جزو جدیدترین درمان پولیپ روده محسوب می‌شود، در صورتی توسط پزشک برای بیماران تجویز می‌شود که قطر پولیپ بیشتر از یک سانتی‌متر باشد. در این روش، زیر پولیپ یک مایع تزریق می‌کنند تا به این وسیله پولیپ از دیواره روده جدا شود. سپس با کمک یک حلقه سیم به نام پولیکتوم، پولیپ را از قسمت روده جدا می‌کنند. قبل از انجام این درمان، معمولا داروهای ملین توسط پزشک برای بیمار تجویز می‌شود تا روده بیمار به طور کامل تخلیه شود. نحوه انجام پولیکتوم با توجه به محل قرار گرفتن پولیپ و سایز و اندازه آن متفاوت است. این روش درمان تحت بی‌حسی‌های عمیق و با استفاده از داروهای آرامبخش انجام می‌شود و بیمار طی این جراحی هیچ دردی را متوجه نمی‌شود.

جراحی کم تهاجمی (Minimally invasive surgery):

در صورتی که پولیپ روده کوچک یا بزرگ از نوع بدخیم باشند و نتوان از روش‌های ایمن غربالگری برای درمان آن‌ها استفاده کرد، جراحی تنها راهکار پیش پای پزشک است. جراحی کم تهاجمی پولیپ روده به شیوه لاپاراسکوپی و در داخل شکم انجام می‌شود. پزشک به واسطه این روش به راحتی می‌تواند قسمت سرطانی را از دیواره روده جدا کند. روش جراحی کم تهاجمی به روش لاپاراسکوپی یکی از بهترین راه‌های درمان پولیپ روده محسوب می‌شود.

پروکتوکولکتومی کامل (Total proctocolectomy):

از دیگر روش‌های درمان پولیپ روده می‌توان به روش پرکتوکلکتومی کامل اشاره کرد. این روش اغلب برای درمان پولیپ‌های ناشی از سندروم آدنوماتوز تجویز می‌شود. جراحی‌های کولکتومی اغلب با استفاده از روش لاپاراسکوپی صورت می‌گیرند. در برخی موارد ممکن است که پزشک در حین جراحی بخشی از روده بزرگ را بردارد که در این حالت به آن کلکتومی جزئی گفته می‌شود. اما در صورتی که پزشک ناچارا بخش بزرگ یا حتی تمام قسمت‌های روده بزرگ را بردارد به آن کولکتومی کامل گفته می‌شود.

کولونوسکوپی

روش کولونوسکوپی یکی از بهترین راه درمان پولیپ روده به شمار می‌رود که برای پولیپ‌هایی که قطر آن‌ها کمتر از یک سانتی‌متر است، نتیجه مطلوبی دارند. برای استفاده از این روش، پزشک متخصص یک لوله باریک و نازک به نام کلونوسکوپ را که مجهز به یک دوربین بسیار ریز است، از طریق مقعد به طرف روده‌ها می‌فرستد. به این ترتیب به راحتی می‌تواند داخل روده را مشاهده کرده و محل روده و سایز اندازه آن را به خوبی ارزیابی کند. در این روش کاربردی می‌توان کولونوسکوپ را به یک قیچی تجهیز کرد تا به راحتی پولیپ‌های ریز روده را قیچی کند. امروزه برای مشاهده داخل روده از یک روش جدید کولونوسکوپی به نام کلونوسکوپی مجازی استفاده می‌کنند. در این تکنیک از داخل روده یک تصویر سه بعدی می‌گیرند که به واسطه آن تشخیص اندازه و محل پولیپ‌های روده بسیار راحت‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود.

نحوه پیشگیری از پولیپ روده

برای پیشگیری از ابتلا به پولیپ گوشتی روده راهکارهای متعددی وجود دارد که برخی از آن‌ها را به اختصار توضیح خواهیم داد.

• کنترل وزن: داشتن رژیم غذایی مناسب و یک برنامه اصولی، راهکاری کاربردی برای کنترل وزن و جلوگیری از ابتلا به پولیپ روده است.
• ترک سیگار: از دیگر راهکارهای موثر در پیشگیری از ابتلا به پولیپ روده، ترک سیگار است. بنابراین اگر خودتان سیگار استفاده می‌کنید حتماً آن را ترک کنید و اگر در اطرافیان شما کسی سیگار مصرف می‌کند در معرض دود سیگار قرار نگیرید.
• مصرف الکل: استفاده از نوشیدنی‌های حاوی الکل یکی از دلایل ایجاد آن است. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری مصرف نوشیدنی‌های الکلی را کاهش دهید.
• مصرف سبزیجات و میوه‌ها: در رژیم غذایی خود از میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید و با تامین ویتامین‌های مورد نیاز بدن، از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید.
• داشتن رژیم غذایی مناسب: در رژیم غذایی خود از غذاهای پر فیبر و کم کالری استفاده کنید. همچنین مصرف غذاهای چرب را به حداقل برسانید. همانطور که می‌دانید غذاهای پرفیبر برای سلامت دستگاه گوارش و بهبود عملکرد معده و روده‌ها اهمیت زیادی دارند.
• ورزش: یکی از کاربردی‌ترین راهکارها برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، انجام ورزش‌های روزانه و منظم است.
• مصرف ویتامین دی: بر اساس تحقیقات انجام شده، افرادی که به اندازه کافی ویتامین دی مصرف می‌کنند سیستم ایمنی بدن آن‌ها عملکرد بهتری در مقابله با سلول‌های سرطانی دارد. بنابراین از ابتلا به پولیپ روده در امان هستند. افرادی که به کمبود ویتامین دی مبتلا هستند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در آن‌ها افزایش می‌یابد.
• مصرف منظم آسپرین: اگر از آسپرین به صورت منظم استفاده کنید، احتمال ایجاد پولیپ روده در بدن‌تان کاهش پیدا می‌کند. اما استفاده زیاد از این دارو می‌تواند ریسک خونریزی روده و معده را افزایش دهد. بنابراین برای مصرف قرص آسپرین حتماً با پزشک مشورت کنید تا دوز مناسب را برای شما تجویز کند.

روش‌های تشخیص بیماری پولیپ روده

شاید این سوال ذهن شما را هم به خود درگیر کرده که از کجا بفهمیم پولیپ روده داریم و چه راه‌هایی برای تشخیص این بیماری وجود دارد؟ در ادامه به برخی از روش‌های کاربردی برای تشخیص این بیماری اشاره خواهیم کرد.

کولونوسکوپی

یکی از پرکاربردترین روش‌های تشخیص بیماری، روش کلونوسکوپی است. این روش اغلب برای تشخیص سرطان در روده و وجود پولیپ انجام می‌شود. برای انجام این کار قبل از هرگونه اقدامی، بیمار باید قرص‌های مسهل مصرف کند تا روده به طور کامل تمیز شود. سپس لوله کلونوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر است از طریق مقعد وارد روده می‌شود. در سر این لوله یک دوربین قرار می‌دهند که به کمک آن می‌توان پولیپ‌ها را به دقت مشاهده کرد. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، برخی از نمونه‌های کلونوسکوپ می‌توانند نمونه برداری هم انجام دهند. به این ترتیب می‌شود به واسطه آن‌ها بخشی از پولیپ یا سایر ضایعاتی که روده را درگیر کرده، برداشت کرد. استفاده از روش کلونوسکوپی باعث ارزیابی دقیق‌تر و تشخیص صحیح این بیماری می‌شود.

تست مدفوع

از دیگر روش‌های تشخیص بیماری پولیپ روده می‌توان به تست مدفوع اشاره کرد. این روش قبل از انجام کولونوگرافی یا کلونوسکوپی صورت می‌گیرد. در این روش معمولاً پزشک از بیمار می‌خواهد که تست مدفوع انجام دهد. در این تست مدفوع بیمار برای بررسی وجود خون مورد آزمایش قرار می‌گیرد و در صورتی که آزمایش حاکی از وجود خون باشد، فرد باید به پزشک متخصص مراجعه کند و اقدامات لازم را برای درمان به کار بگیرد.

سیگموئیدوسکوپی

سیگموئیدوسکوپی یکی دیگر از آزمایش‌هایی است که برای تشخیص بیماری پولیپ روده بزرگ تجویز می‌شود. در این آزمایش پزشک شما از داروهای بی‌حسی موضعی یا داروهای آرامبخش استفاده می‌کند. اما در طی این آزمایش بیمار بیهوش نمی‌شود. چرا که ممکن است در طی انجام این آزمایش نیاز باشد که پزشک با بیمار مکالمه داشته باشد. در این روش بیمار به سمت چپ دراز می‌کشد و پس از آن لوله سیگموئیدوسکوپ از درون مقعد وارد روده‌ها می‌شود و قسمت‌های مختلف به ویژه قسمت‌های انتهایی روده مورد بررسی قرار می‌گیرد. دوربینی که در سر این لوله قرار گرفته، در بررسی پولیپ یا هر نوع بافت غیر طبیعی در روده‌ها به پزشک کمک می‌کند و در صورت لزوم، پزشک می‌تواند برای برداشتن قسمتی از پولیپ، از دستگاه‌های مخصوص استفاده کند.

سی تی کولونوگرافی

روش سیتی کولونوگرافی از دیگر روش‌های تشخیص بیماری پولیپ روده یا سرطان روده است. این آزمایش برای افرادی که توانایی استفاده از روش‌های کلونوسکوپی را ندارند بهترین گزینه است. سیتی کولونوگرافی یک روش کاملاً بدون خطر و آسان است که بیمار قبل از انجام آن باید از داروهای مسهل کننده استفاده کند. سپس یک لوله با قطر بسیار کم از طریق مقعد وارد راست روده می‌شود و از طریق این لوله، گاز دی اکسید کربن را به داخل روده تزریق می‌کنند که باعث گشاد شدن روده‌ها می‌شود. برای انجام این روش شما باید به پشت دراز بکشید و نفس خود را حبس کنید تا سیتی اسکن بدن به شکل کامل انجام شود.

 چه کسانی باید تست های غربالگری پولیپ روده انجام دهند؟

افرادی که شرایط زیر را دارند باید به طور مرتب تست‌های غربالگری را انجام دهند تا در صورت ابتلا، هرچه سریع‌تر روش‌های درمانی مناسب برای رفع این مشکل برای آن‌ها تجویز شود.

• افرادی که در بازه سنی ۴۵ تا ۷۰ سالگی هستند.
• افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.
• افرادی که سابقه شخصی ابتلا به پولیپ روده یا سرطان کولورکتال را دارند.
• افرادی که به بیماری‌های التهابی مانند کولیت اولستراتیو روده یا بیماری کرون مبتلا هستند.
• افرادی که برای درمان سرطان‌های دیگر، از ناحیه لگن یا شکم در معرض تشعشع قرار گرفته‌اند.
• افرادی که به داشتن سندروم‌های ژنتیکی خاص مشکوک هستند.

اندازه پولیپ روده معمولا چقدر است؟

پولیپ‌های روده معمولاً از تجمع سلول‌های کوچک در دیواره داخلی روده ایجاد می‌شوند که اغلب اندازه آن‌ها از ۵ میلی‌متر کمتر است. این توده‌ها ممکن است که به صورت قارچ روی یک ساقه مستقر شوند یا بخشی از بافت داخلی روده را اشغال کنند. به طور کلی پولیپ‌های روده از یک سانتی‌متر کمتر هستند و اندازه چندان بزرگی ندارند، اما علی رغم اندازه کوچکشان، مشکلات بزرگی را به بار می‌آورند.

آیا کودکان هم به بیماری پولیپ روده مبتلا می شوند؟

در مورد اینکه آیا کودکان به پولیپ روده مبتلا می‌شوند یا خیر؟ باید بگوییم که این بیماری در کودکان یک پدیده نادر است و چندان شایع نیست. اما در برخی موارد خاص، امکان ایجاد این مشکل وجود دارد. معمولا اغلب پولیپ‌های روده در کودکان خوش‌خیم هستند و خوشبختانه می‌توان پس از بررسی این نوع پولیپ‌ها، راهکارهای مناسب را برای درمان کامل آن‌ها اعمال کرد. پولیپ روده در کودکان با وجود خون در مدفوع مشخص می‌شود. بنابراین پس از اینکه در مدفوع کودک خود خون مشاهده کردید، هرچه سریع‌تر باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

هزینه درمان پولیپ روده چه قدر است؟

هزینه درمان پولیپ روده به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور مثال نوع پولیپ و خوش خیم یا بدخیم بودن آن و نوع روش درمانی که برای برداشت پولیپ تجویز می‌شود می‌تواند بر هزینه درمان پولیپ تاثیرگذار باشد. علاوه بر آن، میزان تجربه و تخصص پزشک شما نیز می‌تواند در کاهش یا افزایش این هزینه به طور مستقیم تاثیر بگذارد. بنابراین امکان ارائه قیمت به صورت دقیق برای هزینه درمان وجود ندارد.

نگاه کلی به پولیپ روده

در این مقاله راجع به پولیپ روده صحبت کردیم و روش‌های مناسب برای درمان این بیماری را مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که اشاره کردیم، این مشکل در جوانان کودکان و حتی بزرگسالان بدون هیچ محدودیت سنی اتفاق می‌افتد و معمولاً با علائم مختلف از جمله وجود خون در مدفوع نمایان می‌شود. اگر هر یک از علائمی را که در این مقاله به آنها اشاره کردیم داشتید، هرچه سریع‌تر برای تشخیص پولیپ به پزشک متخصص مراجعه کنید تا راه‌های درمانی مناسب را برای شما تجویز کند. دکتر امامی میبدی متخصص جراحی عمومی و جراحی روده بزرگ (جراحی کولورکتال) در تهران است که به واسطه سابقه و تجربه طولانی که در این حوزه دارد، می‌تواند خدمات ارزشمندی را برای درمان این بیماری به شما ارائه کند.

سوالات متداول