درمان سرطان روده بزرگ

درمان سرطان روده بزرگ به کمک روش‌های متنوعی قابل انجام است. روده بزرگ آخرین ایستگاه دستگاه گوارش است که گاهی دچار توده‌های کوچک و خوش‌خیم به نام پولیپ می‌شود؛ اما اگر این پولیپ‌های بی‌علامت و ناچیز، با غربالگری و پیگیری منظم، شناسایی و برداشته نشوند، ممکن است سرطان روده بزرگ را در پی داشته باشند.

در واقع پزشکان متخصص با آزمایشات غربالگری خاص، برای افراد بالای 45 سال و بدون علامت و سالم، می‌توانند پولیپ‌های کوچک و خوش‌خیم را تشخیص داده و برای درمان آن اقدام نمایند. با این اقدام، شانس درمان سرطان روده بزرگ به آسانی افزایش می‌یابد و آمار مرگ و میر ناشی از سرطان روده بزرگ به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت.

سرطان روده قابل درمان است؟ 

سرطان روده بزرگ به شرطی که بیماری در سایر قسمت‌های بدن پخش نشده باشد، به روش جراحی و با برداشتن قسمت‌های درگیر روده قابل درمان است و در بسیاری از بیماران بهبودی کامل را به همراه دارد.

اگر سرطان روده بزرگ در فردی پیشرفته شود و به سایر نقاط بدن گسترش یابد، روش درمان آن متفاوت است. در این موارد پزشک متخصص، در کنار جراحی از شیمی‌درمانی نیز بهره می‌برد. گاهی پیشرفت بیماری زیاد است و در این صورت پزشک قبل از انجام جراحی به شیمی درمانی می‌پردازد تا پیشروی بیماری را در نقاط مختلف بدن سرکوب کند.

اینکه سرطان روده بزرگ چه زمانی تشخیص داده شود، از مهم‌ترین مسائل در مورد روش‌ درمان است. در مراحل اولیه بیماری، سرطان تنها به لایه داخلی روده محدود می‌شود و عمدتاً در این مرحله، جراحی کفایت می‌کند. اما در مراحل بعدی بیماری، پزشک متخصص با بررسی غدد لنفاوی بیمار، شدت تهاجم سرطان و پیشروی بیماری را ارزیابی می‌کند و پس از آن برای فرایند درمان و انتخاب روش درمانی مناسب تصمیم‌گیری می‌نماید. عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، درمان‌های دارویی و ایمونوتراپی از جمله روش‌های دردسترس و البته موثر برای کنترل آن محسوب می‌شوند.

روش‌های درمان سرطان روده بزرگ چیست؟

با توجه به زمان تشخیص سرطان و هر کدام از مراحل بیماری، روش‌های درمانی مختلفی برای جراحی پولیپ روده وجود دارند. اگر بیماری در مراحل اولیه و اصطلاحا پیش سرطانی باشد، برداشت پولیپ‌های خوش‌خیم در حین عمل کولونوسکوپی، و در مراحل پیشرفته‌تر در حین انجام لاپاراسکوپی انجام خواهد شد. ولی اگر بیماری از پیش سرطان به توده‌های سرطانی تبدیل شده باشد، جراحی کولکتومی توسط تیم پزشکان متخصص انجام می‌شود.

به علاوه در کنار روش‌های درمانی فوق، جهت کنترل و از بین بردن سلول‌های سرطانی، دارودرمانی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز تاثیرگذار هستند.

روش جراحی سرطان روده بزرگ

در صورتی که سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه و خفیف خود باشد، جراحی موضعی یا برداشتن بخش کوچکی از بافت روده، برای درمان آن کفایت می‌کند. اما زمانی‌که درگیری روده به عضلات اطراف آن نیز گسترش پیدا کند، لازم است بخشی از روده بزرگ به‌طور کامل برداشته شود که این نوع جراحی کولکتومی نام می‌گیرد.

جراحی کولکتومی به صورت کولکتومی باز (با ایجاد برشی بزرگ روی شکم)، کولکتومی لاپاروسکوپی (با ایجاد چند سوراخ کوچک روی شکم) و به صورت رباتیک (با انجام عمل توسط ربات‌های پیشرفته و مدرن) قابل انجام است. در صورتی که بخشی از روده بزرگ به طور کامل برداشته شود، نیاز است دو طرف سالم روده به ‌هم متصل شوند.

به طور کلی هر سه روش جراحی روده بزرگ مشابه هم هستند و عوارضی مشابه نیز دارند اما عوارض روش کولکتومی لاپاروسکوپی به دلیل جراحات کمتری که در حین عمل ایجاد می‌شود، کمتر خواهد بود.

درد ناحیه لگن، یبوست، خونریزی، عفونت محل جراحی، ایجاد لخته خون، مشکلات قلبی یا تنفسی از عوارض جراحی سرطان روده بزرگ به شمار می‌روند و در صورتی که پزشک با تجربه‌ای را برای این کار انتخاب نمایید، ریسک ابتلا به این عوارض کمتر می‌شود.

جراحی سرطان روده بزرگ متاستازی

متاستاز به معنی تهاجم سلول های تومور به بافت های دورتر از روده است. سرطان روده بزرگ متاستازی سرعت تکثیر بالایی دارد و در مدت زمانی کوتاه به سایر بافت‌ها و اندام‌های بدن از جمله بافت کبد، ریه‌ها، صفاق و غدد لنفاوی انتشار می‌یابد. در صورتی که علاوه بر بافت روده بزرگ، غدد لنفاوی مجاور آن نیز درگیر سرطان شده باشند، ممکن است پزشک با جراحی، بافت درگیر را به همراه غدد لنفاوی مجاور آن از بافت سالم بدن جدا کند.

اما گاهی میزان انتشار سرطان به حدی است که روش جراحی نمی‌تواند پاسخگوی آن باشد؛ در این صورت اولویت اول پزشک انجام شیمی درمانی است. پس از این اگر تعداد تومورهای دوردست و ثانویه سرطان به تعدادی قابل شمارش و محدود باشد، پزشک با روش جراحی اقدام به برداشت آن‌ها می‌کند و از این طریق به سرکوب سرطان متاستاتیک می‌پردازد.

شیمی درمانی و پرتو درمانی سرطان روده بزرگ

برای درمان سرطان روده بزرگ متاستاتیک لازم است تقسیم بی‌رویه سلول‌های سرطانی در تمام بدن سرکوب شود. به این منظور ممکن است پزشک قبل یا بعد از انجام جراحی روده، شیمی‌درمانی را نیز تجویز نماید.

البته به کار گرفتن شیمی‌درمانی آنچنان هم آسان و بدون عارضه نیست. این روش درمانی می‌تواند ریزش مو، اسهال، زخم‌های دهانی، خستگی و گزگز دست و پا را در پی داشته باشد و از باروری موفقيت‌آميز بانوان و آقایان ممانعت به عمل آورد چراکه در این روش تقسیم سلول‌ها سرکوب می‌شود و اسپرم و تخمک از سلامت و کیفیت کافی برخوردار نخواهند بود.

همچنین در مورد ریزش موها این مشکل وجود دارد که در طول مدت درمان و همچنین تا مدتی پس از اتمام شیمی درمانی رویش و رشد موها سرکوب می‌شود و عملاً فرد مویی روی سر و بدن خود نخواهد داشت.

پرتو درمانی روشی موثر برای درمان مقدماتی سرطان راست روده به حساب می‌آید. این روش درمانی در هر جلسه تنها ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می‌برد و با توجه به وضعیت تومور فرد نیاز است به مدت ۱ تا ۵ هفته انجام شود. پرتو درمانی نیز با عوارضی مثل خستگی، اسهال، سوزش پوست اطراف شکم (احساسی شبیه به آفتاب سوختگی) و همچنین سوزش و تکرر ادرار همراه است و به دو صورت پرتو درمانی داخلی و خارجی انجام می‌شود.

گاهی بهترین متخصص سرطان روده بزرگ پرتو درمانی را به عنوان مکمل روش شیمی‌درمانی به کار می‌گیرد و گاهی از آن برای سرکوب اولیه بیماری، در مدت قبل از انجام جراحی استفاده می‌کند. همچنین در شرایطی که انجام جراحی مقدور نباشد، برای محدود ساختن و کاهش سرعت تکثیر، پرتو درمانی را توصیه می‌کنند.

بررسی ژن های موثر در سرطان روده

طبق آمارهای به دست آمده حدود ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان‌های روده بزرگ مربوط به عوامل وراثتی هستند و از ژنتیک افراد نشات می‌گیرند. البته میزان بروز ژن‌های مربوط به سرطان روده بزرگ در افراد مختلف متفاوت است و هرچه فرد با سیگار کشیدن، چاقی و دیگر عادت‌های نادرست خود را بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دهد، احتمال بروز ژن‌های مربوط به آن نیز افزایش می‌یابد.

 سرطان روده بزرگ و رکتوم از جمله سرطان‌هایی هستند که ابتلا به آن‌ها می‌تواند منشا ژنتیکی داشته باشد و این بدان معناست اگر در یک خانواده فردی به این سرطان مبتلا باشد، احتمال ابتلا به بیماری در فرزندان بیشتر از حالت عادی است. خوشبختانه در عصری زندگی می‌کنیم که علم ژنتیک پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه ی شناخت ژن های موثر در ایجاد این بیماری داشته است.

 آزمایش‌های ژنتیکی که در بررسی ژنتیک سرطان روده انجام می‌پذیرند، راهنمای خوبی برای پیدا کردن بهترین روش درمانی به شمار می‌روند. در میان آزمایش‌های ژنتیکی ممکن است نمونه‌ای از خون یا تومور (در صورتی که فرد قبلاً به این اختلال مبتلا شده باشد) برداشته شود و جهت بررسی تغییرات ژنی که باعث سرطان روده بزرگ شده‌اند مورد بررسی قرار گیرد. در واقع آزمایش‌های ژنتیکی از جمله تست فارماکوژنیک‌ و آزمایش MSI کمک می‌کنند چگونگی پاسخ بدن نسبت به داروها و روش‌های درمانی مورد بررسی قرار گیرد و متناسب با این پاسخ، موثرترین راهکار درمانی شناخته شود.

داروهای سرطان روده بزرگ

در بسیاری از موارد تنها یک روش درمانی نمی‌تواند کارآمد عمل کند. بنابر این ترکیبی از روش‌های درمانی جدید و موثر برای درمان مورد نیاز است. در برخی موارد پزشک در کنار انجام شیمی‌درمانی، مصرف داروهای هدفمند را نیز برای بیمار واجب می‌داند. این داروها در درمان سرطان پیشرفته و متاستاتیک مفید واقع می‌شوند و فرایندهای بیولوژیکی که موجب این پیشامد وحشتناک شده‌اند را از بین می‌برند.

 به عنوان مثال داروهای سیتوکسیماب‌ و پانیتوموماب‌ پروتئین‌هایی به نام EGFRs را مورد هدف قرار می‌دهند که در رشد سلول‌های سرطانی نقش بسیار مهمی دارند. مورد هدف قرار دادن این پروتئین‌ها موجب کوچکتر شدن تومورهای سرطانی شده و به روش شیمی‌درمانی کمک شایانی می‌کند. لازم به ذکر است چشم‌درد، اسهال و بثوات پوستی از جمله عوارضی هستند که ممکن است در صورت استفاده از قرص سرطان روده بزرگ گریبانگیر فرد شوند.

جدیدترین درمان سرطان روده بزرگ چیست؟

امروزه برای درمان قطعی روش‌های جدید و کارآمدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. جراحی روده بزرگ به روش لاپاروسکوپی، از رایج‌ترین و جدیدترین درمان‌های سرطان روده به شمار می‌رود و با کمترین زخم و جراحتی بافت درگیر سرطان را از بدن خارج می‌کند. افزون بر این، روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا رادیوتراپی، ایموتراپی و دارودرمانی نیز در کنار جراحی برای درمان عود سرطان روده بزرگ کاربردی هستند.

درمان خانگی سرطان روده بزرگ

درحقیقت چیزی تحت عنوان معجزه درمان سرطان روده بزرگ با روش‌های خانگی وجود ندارد! روش‌های خانگی و اصلاح سبک زندگی تنها می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهند. اگر صرف چربی‌های حیوانی و گوشت قرمز را به حد منطقی خود برسانید و همچنین از کم تحرکی و چاقی بپرهیزید؛ سیگار و دخانیات را کنار بگذارید و به جای این عادات ناسالم، عادت به ورزش منظم و مصرف سبزیجات و نان‌های سبوس‌دار را در برنامه خود بگنجانید، می‌توانید به طرز معجزه آسایی ریسک ابتلا را کاهش دهید.

نتیجه گیری

در طول این نوشته به طور جامع و کاربردی با موثرترین روش‌های آشنا شدیم و دانستیم که در هر برهه از زمان، به کارگیری یکی از روش‌های جراحی، پرتو درمانی، شیمی‌درمانی، دارودرمانی، ایمونوتراپی و… امکان‌پذیر می‌شود. گاهی نیز لازم است برای درمان قطعی سرطان روده بزرگ، پزشک به‌طور همزمان چند روش مختلف از جمله جراحی و شیمی درمانی را برای فرد در نظر بگیرد و در طی زمان با توجه به شرایط فرد، راهکارهای درمانی کارآمدی را ارائه دهد.